Vì sao vừa lái xe, vừa dùng điện thoại khó thoát phạt với luật mới?

Vừa lái xe, vừa sử dụng điện thoại di động là một trong những nguyên nhân dẫn đến các vụ tai nạn giao thông. Thực tế cho thấy, hành vi này khiến tài xế mất tập trung, xử lý chậm trong các tình huống bất ngờ, nguy cơ va chạm và tai nạn là rất cao. Do đó, khoản 6, điều 9, Luật Trật tự, an toàn giao thông 2024 đã quy định rất rõ, nghiêm cấm hành vi dùng tay cầm và sử dụng điện thoại hoặc thiết bị điện tử khác khi điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Trước nay, để xử phạt hành vi này, lực lượng CSGT chủ yếu dựa vào quan sát trực tiếp trên đường. Nói cách khác, muốn xử lý, CSGT phải “bắt tận tay” khi tài xế đang cầm, sử dụng điện thoại trong lúc điều khiển phương tiện. Đây cũng là một trong số những nguyên nhân khiến lỗi này rất khó bị xử phạt, tài xế thường đôi co, chối tội.

Tuy nhiên, từ ngày 1.1.2025, khi Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ 2024 chính thức có hiệu lực, cách xử phạt đã thay đổi quan trọng. Căn cứ khoản 2, điều 35 của luật này, xe ô tô kinh doanh vận tải bắt buộc phải lắp thiết bị giám sát hành trình; đồng thời, các loại xe ô tô chở người từ 8 chỗ trở lên (không tính ghế lái), xe ô tô đầu kéo và xe cứu thương phải lắp thiết bị giám sát hành trình và thiết bị ghi nhận hình ảnh người lái xe.

Quy định mới đồng nghĩa, khi cần thiết, CSGT có thể trích xuất dữ liệu từ chính camera giám sát trong xe để xác định hành vi tài xế có sử dụng điện thoại trong lúc điều khiển hay không. Đây được xem là cơ sở pháp lý rõ ràng, giúp xử phạt khách quan, minh bạch hơn so với trước đây. Bằng chứng hình ảnh từ camera trong khoang lái khiến tài xế khó chối cãi khi bị phát hiện vi phạm.

Không chỉ dừng lại ở quy định cấm, Nghị định 168/2024/NĐ-CP (Nghị định 168) cũng quy định cụ thể về mức xử phạt. Đối với người điều khiển ô tô, nếu sử dụng điện thoại khi đang lái xe sẽ bị phạt từ 4 – 6 triệu đồng, trừ 4 điểm giấy phép lái xe (GPLX). Trường hợp hành vi này gây tai nạn, mức phạt nâng lên từ 20 – 22 triệu đồng và trừ 10 điểm GPLX. 

Việc đưa thiết bị giám sát hành trình và camera trong xe vào diện bắt buộc không chỉ nhằm hỗ trợ công tác quản lý vận tải mà còn trở thành công cụ pháp lý giúp cơ quan chức năng giám sát ý thức tài xế. Với quy định mới, tài xế sẽ khó quanh co, chối cãi về hành vi vừa lái xe vừa dùng điện thoại như trước.

Có thể thấy, thay đổi này mang tính răn đe cao, buộc tài xế phải bỏ thói quen cầm, sử dụng điện thoại trong lúc lái xe để tránh gây nguy hiểm khi tham gia giao thông. Đây là bước tiến quan trọng trong việc siết quy định, ý thức của tài xế, góp phần nâng cao an toàn cho cả người lái và người tham gia giao thông xung quanh.