Đừng vội đổ cho tuổi già, bác sĩ chỉ ra 5 nguyên nhân đáng lo mà nhiều người bỏ qua

Nhiều người bước sang tuổi 50 bắt đầu thấy cơ thể “xuống cấp”: Đau từ đầu đến chân, mệt mỏi dai dẳng, chữa mãi không khỏi. Nhưng số khác lại chủ quan, cho rằng đây chỉ là dấu hiệu lão hóa bình thường.

Thực tế, theo các bác sĩ, những cơn đau mơ hồ, kéo dài ở tuổi trung niên có thể là tín hiệu sớm của nhiều bệnh lý âm thầm, nếu không để ý rất dễ bỏ lỡ thời điểm điều trị vàng.

Dưới đây là 5 nhóm nguyên nhân thường gặp, đang được giới chuyên môn cảnh báo.

1. Thiếu protein: Cơ – khớp yếu, tóc gãy rụng, đầu óc mơ màng

Ở tuổi ngoài 50, khoảng 50% người trưởng thành không nạp đủ protein, dẫn tới hàng loạt biểu hiện giống… “già nhanh”, như là:

– Tóc và móng dễ gãy

– Mới ăn đã đói, sức cơ yếu dần

– Giảm cân nhưng là giảm cơ, không phải giảm mỡ

– Vết thương lâu lành, dễ cảm cúm

– Đau và lỏng khớp, không tập trung được

Protein chiếm đến 1/3 cấu trúc não bộ, thiếu kéo dài dễ làm giảm trí nhớ, tăng nguy cơ sa sút trí tuệ.

Bao nhiêu protein là đủ?

Lượng khuyến nghị: cân nặng (kg) × 1,2-1,5 g/ngày. Người 60kg cần khoảng 80g protein/ngày. Người cao tuổi, người giảm cân, sau phẫu thuật nên ưu tiên protein chất lượng cao như thịt nạc, trứng, sữa.

Tuy vậy, ăn thừa protein có thể gây gánh nặng cho thận và tăng chuyển hóa thành mỡ.

2. Lưng gù, gãy xương chỉ vì… ho mạnh: Dấu hiệu loãng xương

Loãng xương được gọi là “kẻ giết người thầm lặng” vì diễn tiến âm thầm nhưng hậu quả nghiêm trọng.

Ở phụ nữ mãn kinh và đàn ông sau 55 tuổi, sự thiếu hụt hormone, mất canxi và giảm mật độ xương khiến cơ thể dễ gặp:

– Lưng gù, dáng đi lom khom

– Giảm chiều cao

– Gãy xương chỉ vì một cú ngã nhẹ, một cú xóc khi ngồi xe, thậm chí khi… ho mạnh

Nếu đau lưng dai dẳng, nên đo mật độ xương DEXA – tiêu chuẩn vàng để chẩn đoán loãng xương.

Khi được xác định, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc ức chế hủy xương, kết hợp bổ sung vitamin D, K2, tăng cường ăn uống giàu canxi, vận động chịu lực và phơi nắng hợp lý.

Thuốc giảm đau chỉ dùng khi thật cần thiết, tránh lạm dụng vì có thể hại dạ dày và tim mạch.

3. Đau toàn thân, trị hoài không khỏi: Cảnh báo trầm cảm ẩn ở người lớn tuổi

Bà T., 55 tuổi, đau cổ – vai – lưng suốt hai năm, chạy đủ liệu pháp từ massage, châm cứu đến vật lý trị liệu nhưng chỉ đỡ nhẹ. Kiểm tra nội tiết tố cũng bình thường. Cuối cùng, khi khám tâm lý, bà được chẩn đoán trầm cảm mức độ trung bình.

Theo bác sĩ chuyên khoa tâm thần, hơn 80% bệnh nhân trầm cảm lớn tuổi xuất hiện triệu chứng cơ thể trước khi có triệu chứng tâm lý.

Họ thường có các biểu hiện sau:

– Đau đầu, sau lan thành đau lưng – đau toàn thân

– Hồi hộp, khó thở, chán ăn, đầy bụng, ra mồ hôi

– Lúc nóng lúc lạnh, nhưng khám tổng quát đều “bình thường”

Thêm vào đó, áp lực chăm cháu hoặc chăm bố mẹ già khiến nhiều người rơi vào trạng thái stress kéo dài mà không nhận ra.

Điều trị đúng trầm cảm sẽ giúp giảm rõ rệt cảm giác đau. Người bệnh cần đến cơ sở chuyên khoa và dùng thuốc theo hướng dẫn.

4. Đau tức ngực, khó thở khi vận động: Coi chừng bệnh mạch vành

Từ tuổi trung niên, mỡ máu, kháng insulin và xơ vữa mạch gia tăng khiến tim phải làm việc quá tải. Các dấu hiệu cảnh báo thường bao gồm:

– Đau ngực khi vận động, cảm giác nóng rát hoặc bó chặt

– Cơn đau lan sang vai, tay hoặc hàm

– Khó thở, hụt hơi, đặc biệt khi nằm

Đây có thể là dấu hiệu thiếu máu cơ tim khi mạch vành bị hẹp hoặc tắc. Cần đi khám ngay để tránh nhồi máu cơ tim.

Để bảo vệ tim mạch, bác sĩ khuyên giữ cân nặng, ăn một nắm hạt mỗi ngày, duy trì vận động nhẹ và giữ tinh thần thoải mái.

5. Phụ nữ sau mãn kinh đau bụng dưới, ra máu bất thường: Có thể do vòng tránh thai còn sót lại

Nhiều phụ nữ quên mất rằng mình từng đặt vòng tránh thai. Nhưng sau mãn kinh, tử cung teo nhỏ, khoang tử cung co hẹp, khiến chiếc vòng mất vị trí ổn định.

Hậu quả có thể gồm:

– Đau bụng dưới, cảm giác nặng bụng

– Ra máu âm đạo bất thường

– Đau lưng, tiểu buốt

– Viêm nội mạc tử cung, viêm vùng chậu

Nếu để quên đến khi cần chụp MRI, vòng kim loại còn làm nhiễu hình ảnh, khiến kết quả chẩn đoán sai lệch.

Bác sĩ phụ sản khuyến cáo: phụ nữ nên kiểm tra và tháo vòng trong vòng 1 năm sau mãn kinh. Nếu vòng nằm đúng vị trí, có thể tháo rất nhanh tại phòng khám. Nếu bị dính, biến dạng hoặc để quá lâu, có thể phải dùng nội soi hỗ trợ.

Lời khuyên chung

Đau mỏi kéo dài sau 50 tuổi không phải lúc nào cũng do “lão hóa bình thường”. Đây có thể là dấu hiệu của thiếu dinh dưỡng, loãng xương, bệnh tim mạch, rối loạn tâm lý hoặc tác dụng phụ của dụng cụ tránh thai.

Việc cần làm là:

– Theo dõi triệu chứng

– Đi khám đúng chuyên khoa

– Không tự ý điều trị theo cảm tính

Sức khỏe tuổi trung niên chỉ thực sự “xuống dốc” khi chúng ta bỏ qua những tín hiệu mà cơ thể đang cố gắng gửi đi.