Bị tố cáo lừa đảo đa cấp ở tuổi 88, tài sản bốc hơi 75%, công ty mất giá gần 20 tỷ USD

Tờ New York Times (NYT) cho hay Carl Icahn từng là cái tên gây khiếp sợ cho nhiều doanh nghiệp khi thường chất vấn những quyết định của các CEO, buộc công ty phải có thay đổi.

Thậm chí, bộ phim “Sói già Phố Wall” do nam tài tử Leonardo DiCaprio đóng cũng được cho là lấy cảm hứng từ chính Carl Icahn bởi phong cách tàn nhẫn, thâu tóm công ty bằng những vụ sáp nhập đầy tranh cãi và hận thù, thích xé lẻ doanh nghiệp ra để bán và đầu cơ ngắn hạn thu lời, trái ngược hoàn toàn với kiểu dài hạn của Warren Buffett.

Thế nhưng giờ đây, “Sói già” dường như đã mất hết răng nanh khi trở thành đối tượng bị các nhà đầu cơ Phố Wall xâu xé.

Trong 1 năm rưỡi qua, cổ phiếu của Icahn Enterprise đã bị bán tháo và mất hơn 75% giá trị, tương đương gần 20 tỷ USD.

Sau khi mất hơn 30% giá trị vào giữa tháng 8/2024, cổ phiếu của Icahn Enterprise hiện chỉ được giao dịch ở mức 10,53 USD/cổ, thấp nhất trong hơn 20 năm qua. Xin được nhắc rằng vào tháng 4/2023, cổ phiếu này vẫn ở mức giá 55 USD/cổ.

Nhà sáng lập Icahn sở hữu 86% cổ phần công ty, tương đương với việc bị bốc hơi 17 tỷ USD tài sản.

Theo tính toán của tạp chí Forbes, tổng tài sản của Carl Icahn hiện chỉ còn 4,8 tỷ USD.

Thậm chí nguy cơ phá sản với Carl Icahn là khá lớn khi vị tỷ phú này thế chấp cổ phiếu vay ngân hàng cho các dự án đầu tư cá nhân, khiến rủi ro thanh lý là rất lớn khi giá giảm mạnh.

Lừa đảo đa cấp

“Đây là một trò chơi về niềm tin và ông ấy đã đánh mất niềm tin của các nhà đầu tư”, chuyên gia Don Bilson của Gordon Haskett Research Advisors khẳng định.

Tờ NYT cho biết nhiều nhà đầu tư đang lo lắng giá cổ phiếu của Icahn Enterprise sẽ còn giảm sâu khiến tình hình ngày càng trở nên bết bát hơn, qua đó kích thích một cuộc bán tháo dây chuyền.

Mọi rắc rối của Icahn bắt đầu từ tháng 5/2023 khi công ty bán khống Hindenburg Research đã tung ra báo cáo vạch trần các sai phạm của Icahn Enterprise, tập đoàn chỉ có 2 nhà quản lý đầu tư duy nhất là Icahn và con trai Brett.

Theo giám đốc điều hành Nate Anderson của Hindenburg, giá cổ phiếu của Icahn Enterprise đã cao hơn so với mức giá trị thực và tập đoàn sẽ không thể duy trì cổ tức hậu hĩnh 8 USD/cổ phiếu.

Ngay sau khi báo cáo này được tung ra, chỉ số Bloomberg Billionaires cho thấy tài sản ròng của Carl Icahn đã giảm từ 25 tỷ USD xuống chỉ còn 10 tỷ USD. Đến hiện tại thì theo Forbes, con số này chỉ còn là 4,8 tỷ USD.

Nghiêm trọng hơn, báo cáo của Hindenburg cáo buộc Icahn Enterprise hoạt động theo mô hình lừa đảo đa cấp Ponzi.

“Cark Icahn đã nợ quá nhiều và đang rất cần tiền mặt. Ông ấy tự dồn mình vào chân tường và hiện không còn lối thoát nào an toàn cả”, giám đốc Anderson của Hundenburg nói.

Sau khi Icahn Enterprise cắt giảm cổ tức trả cho cổ đông vào tháng 8/2023, nhà đầu tư bắt đầu bán tháo vì lo sợ những tố cáo của Hindenbug là chính xác.

Tồi tệ hơn, Ủy ban chứng khoán và hối đoái Mỹ (SEC) vào tháng trước đã phạt tỷ phú Icahn 2 triệu USD vì tội tự ý lấy cổ phiếu công ty làm tài sản thế chấp cho các khoản vay cá nhân trị giá hàng tỷ USD.

Kể từ đó đến nay, giá cổ phiếu của Icahn Enterprise tiếp tục đi xuống vì nhà đầu tư lo ngại vị tỷ phú này sẽ phải cắt giảm cổ tức một lần nữa.

Cú tát

Giới truyền thông cho rằng vụ việc hiện nay chẳng khác nào cú tát với Carl Icahn bởi vị tỷ phú chuyên đi săn các doanh nghiệp để đầu cơ kiếm lợi về cho bản thân này lại bị người khác tố cáo, mất hàng tỷ USD tài sản khi đã ngoài 87 tuổi và đang chuẩn bị nghỉ hưu.

Xin được nhắc rằng “Sói già Phố Wall” mới là người thường xuyên tận dụng những sơ hở trong quản trị để tấn công xé lẻ doanh nghiệp thu lợi nhuận bất chấp công ty đó có thể bị phá sản.

Giờ đây, chính chiêu trò đó được áp dụng ngược lại với Carl Icahn.

Tỷ phú Carl Icahn vốn nổi tiếng với các cuộc khẩu chiến trực tiếp trên truyền hình với phong cách tự tin tàn nhẫn.

Thế nhưng điều kỳ lạ là những công bố của Hindenberg lại không khiến vị “sói già” này mở miệng. Tất cả những gì Carl làm là một thông báo từ Icahn Enterprise khẳng định báo cáo trên là vô căn cứ.

Thậm chí trong buổi phỏng vấn vào tháng 5/2023, Carl cũng từ chối trả lời về Hindenburg.

Tuy nhiên cũng trong lần phỏng vấn này mà Carl Icahn mới thẳng thắn thừa nhận bản thân đã mất khoảng 9 tỷ USD trong những năm gần đây khi đặt cược rằng thị trường tài chính sẽ sụp đổ, nhưng cuối cùng thị trường lại tăng trưởng tốt.

Trên thực tế 10 năm qua tính đến năm 2023 là một thập kỷ đầy bết bát với Icahn Enterprise khi cổ phiếu mất giá hơn 60% dù chỉ số S&P 500 tăng 153%.

Để bù đắp, Icahn đã trả cổ tức hậu hĩnh với khoản lãi 6% sau khi trừ đi việc cổ phiếu giảm giá, qua đó làm hài lòng các cổ đông. Thế nhưng chính điều này lại trở thành yếu tố bị Hindenburg lợi dụng.

Nghỉ hưu

Một số chuyên gia cho rằng Icahn đang dần nghỉ hưu và “nhường ngôi” lại cho người con Brett Icahn. Vị tỷ phú này và người con trai là 2 nhà quản lý đầu tư duy nhất của Icahn Enterprise.

Trong những năm gần đây, Icahn giành phần lớn thời gian ở biệt thự trên hòn đảo Indian Creek, nơi vốn được mệnh danh là “Hầm trú ẩn của các tỷ phú” (Billionaire Bunker) với những cái tên như vợ chồng Ivanka Trump, ông trùm quỹ đầu cơ Eddie Lampert.

Bản thân Icahn cho biết hàng ngày ông chơi tennis, uống rượu Martinis và xem những bộ phim để giải trí.

Cuộc sống nhàn nhã tuổi về già với khối tài sản khổng lồ dường như đã mài mòn sự sắc bén của “Sói già Phố Wall”. Hậu quả là khi để người con trai dần tiếp quản công việc thì đế chế của Icahn bị tấn công.

Theo một số tính toán, mỗi 1 USD đầu tư vào Icahn Enterprise cách đây 10 năm thì hiện chỉ còn có giá trị chưa đến 50 cent.

Chính điều này đã khiến uy quyền của Icahn mất dần trong hội đồng quản trị và Icahn đã phải bơm 3,6 tỷ USD tiền túi vào công ty từ năm 2013 đến nay.

Vào tháng 2/2023, Icahn đã dùng 9,8 tỷ USD cổ phiếu làm tài sản đảm bảo để vay ký quỹ, nhưng giá trị của chúng đã giảm xuống chỉ còn 5,6 tỷ USD vào cuối năm ngoái, buộc vị tỷ phú này phải ký quỹ thêm 21 triệu cổ phiếu và đứng trước nguy cơ buộc phải thanh lý.

Câu chuyện Icahn đi vay khi vẫn còn khối tài sản hàng tỷ USD là điều không khó hiểu với người đàn ông đã lăn lộn nhiều năm ở Phố Wall này.

Phong cách vay tiền dù vẫn có nhiều tài sản là nước đi thường thấy của Icahn để tận dụng vốn từ ngân hàng.

Thế nhưng cú đánh của Hindenburg vào tháng 5/2023 đã làm gián đoạn kế hoạch của Icahn và có thể đẩy ông vào thế khó.

Sói già mất nanh

“Icahn thích cảm giác chiến thắng và rất thích tiền. Ông ấy thông minh và có phần tàn nhẫn”, tỷ phú Leon Black, đồng sáng lập Apollo Global Management, nhận xét.

Carl Icahn là nhà đầu cơ nổi tiếng thế giới với hàng loạt những thương vụ đình đám như Marvel, Lionsgate, Time Warner, Yahoo, eBay…

Vào thời kỳ đỉnh cao năm 2000, Icahn Enterprises đã tạo ra lợi nhuận lên tới 840% so với 250% của Berkshire.

Vốn xuất thân từ gia đình Do Thái không khá giả nên Carl Icahn đã xây dựng được một phong cách của kẻ đi săn mồi, thích đặt cược những ván lớn để thu về lợi nhuận nhiều nhất cho bản thân.

Điều này trái với phong cách ổn định, dài hạn và tạo giá trị cho xã hội của Warren Buffett.

Khi còn là sinh viên, do gia đình không có điều kiện nên Icahn đã phải tìm đủ mọi cách để có thêm thu nhập và tiền ăn uống hàng ngày. Cuối cùng ông bị cuốn hút vào trò đánh bài Poker.

“Đầu tiên, tôi không biết chơi và họ ăn sạch tiền của tôi. Sau đó tôi bắt đầu đọc 3 cuốn sách về chơi bài Poker trong vòng 2 tuần và sau này chơi giỏi gấp 10 lần bọn họ. Đối với tôi khi đó, đấy là một trò chơi với lợi nhuận nhiều. Mỗi mùa hè (khi được nghỉ hè) tôi kiếm được khoảng 2.000 USD, tương đương 50.000 USD theo tỷ giá thập niên 50”, ông Icahn nhớ lại.

Sau khi tốt nghiệp Princeton, ông Icahn vay tiền chơi chứng khoán và có thu nhập khoảng 1,2 – 2 triệu USD mỗi năm. Nhờ những thành công đó, ông thành lập nên được công ty Icahn Enterprises của riêng mình.

Có lẽ chính nhờ thời kỳ chơi Poker này đã rèn luyện nên tính cách đầu tư ăn thua, đặt lợi ích của mình lên trên hết của tỷ phú Icahn sau này khi tham gia thị trường chứng khoán.

Cách đầu tư của tỷ phú Icahn không được lòng nhiều chuyên gia và doanh nhân khi đưa lợi ích ngắn hạn của bản thân và cổ đông lên trên hết.

Tuy vậy, chính quan điểm này của Icahn lại dễ dàng nhận được sự đồng tình của phần lớn nhà đầu tư Phố Wall, khi nhiều người cũng chỉ muốn hưởng lợi nhuận chứ không quá quan tâm đến tình hình kinh doanh của công ty.

Trớ trêu thay, cũng chính phong cách đầu cơ này lại đang bị đối thủ sử dụng nhằm “chơi xỏ” chính Carl Icahn khi đã ở tuổi xế chiều và muốn nhường lại đế chế cho đời sau.

*Nguồn: NYT, Forbes