TP HCMKhông thưởng, chưa rõ khoản hỗ trợ mất việc, khó tìm chỗ làm mới khi Tết cận kề là tình cảnh của hơn 2.600 công nhân Panko Vina khi nhà máy sắp đóng cửa.
Gần một tuần qua, chị Nguyễn Thị Cẩm Thi, công nhân Công ty TNHH Panko Vina, Khu công nghiệp Mỹ Phước, phường Bến Cát, luôn trong tâm trạng thấp thỏm. Chị chỉ còn làm việc đến ngày 15/1/2026 và nửa tháng sau nhà máy sẽ đóng cửa, thời điểm này cách Tết 15 ngày.
Nữ công nhân Cẩm Thi cùng đồng nghiệp hoàn tất đơn hàng cuối cùng cho nhà máy. Ảnh: An Phương
Trong thông báo gửi cơ quan quản lý và người lao động, doanh nghiệp đưa ra lý do khó khăn kéo dài sau Covid-19, không tìm được đơn hàng mới. Nhà máy không thể duy trì sản xuất, dừng hoạt động để thu gọn quy mô và tập trung sản xuất về cơ sở còn lại ở Quảng Nam (nay là Đà Nẵng), chấm dứt 23 năm hoạt động ở Bình Dương (cũ). Công ty trả đủ lương tháng 1 cho công nhân kèm 2 triệu đồng hỗ trợ.
Chị Thi đang mang thai con thứ ba gần 4 tháng. Một tháng trước, nữ công nhân quê Vĩnh Long còn tự tin đi làm gần đến ngày sinh, nghỉ chăm con có chế độ thai sản do được đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Gần 4 năm làm việc ở Panko Vina, lương cơ bản của Thi gần 7 triệu đồng; nếu tăng ca, thêm phụ cấp được gần 10 triệu. Cùng với thu nhập của chồng – một lao động tự do, chị gói ghém cũng đủ lo cho hai con 7 và 5 tuổi, trả tiền nhà trọ, sinh hoạt.
“Giờ tôi không biết tính sao, chưa dám nghĩ đến Tết”, người mẹ 28 tuổi nói, thêm rằng không có lương tháng 13, lại đang mang bầu nên không dễ xin việc mới. Thu nhập của chồng bấp bênh, ra Tết ít việc, tiền nhà trọ, ăn uống, sinh hoạt cả gia đình chưa biết kiếm ở đâu.
Cùng chuyền may với chị Thi, công nhân Lê Mỹ Ten, 36 tuổi, chung nỗi lo lắng khi đang mang bầu đứa con thứ hai được hơn 5 tháng. Chị dự tính ráng làm thêm vài tháng để dành tiền sinh con, thế nhưng “chưa để được đồng nào thì nhà máy đóng cửa”.
Xòe bàn tay, chị liệt kê những khó khăn trước mắt: con nhỏ đang đi học, mang bầu, chồng làm tự do thu nhập bấp bênh, tiền trọ, sinh hoạt hàng tháng, Tết đang đến gần… “Thực sự tôi không dám nghĩ tới”, nữ công nhân quê An Giang nói.
Những lao động nữ đang mang bầu như chị Thi, chị Ten và nhiều công nhân đang nghỉ thai sản thuộc nhóm khó khăn nhất khi nhà máy đóng cửa, theo ông Nguyễn Thanh Hoàng, Chủ tịch công đoàn Công ty Panko Vina. Nhóm mới mang thai có nguy cơ không nhận được chế độ thai sản do thời gian đóng bảo hiểm xã hội chưa đủ. Sinh con xong họ không có việc làm.
Chị Mỹ Ten trong giờ làm việc ở nhà máy, ngày 27/12. Ảnh: An Phương
“Hơn 100 chị em đang nghỉ thai sản, chưa kịp quay lại thì nhà máy đóng cửa”, ông Hoàng nói. Nhóm này khó xin việc mới, nhiều doanh nghiệp ngại tuyển dụng vì có con nhỏ, được ưu tiên về sớm. Ngoài ra, do hoạt động lâu năm, doanh nghiệp khá đông nữ lớn tuổi, vốn gắn bó lâu dài với nhà máy “cũng rơi cảnh lỡ dở”.
Công ty TNHH Panko Vina thuộc Tập đoàn Dệt May Panko của Hàn Quốc (thành lập năm 1984). Tại Việt Nam, Panko Vina hoạt động từ năm 2003, chuyên sản xuất gia công hàng may mặc theo đơn hàng từ công ty mẹ. Giai đoạn cao điểm, đơn vị có ba nhà máy, sử dụng hơn 8.000 lao động.
Theo ông Hoàng, từ sau Covid-19, các đơn hàng bắt đầu giảm dần. Quy mô các xưởng thu hẹp, công nhân rời đi nhiều. Ban giám đốc cũng thông báo tìm đối tác sang nhượng nhà máy. Một tập đoàn đến từ Hong Kong (Trung Quốc) từng nhiều lần làm việc, khảo sát và lên kế hoạch mua lại.
Panko Vina đã thông báo đến người lao động nhà đầu tư mới dự kiến tiếp nhận toàn bộ kế hoạch sản xuất từ giữa tháng 1, giữ lại toàn bộ lao động. Tuy nhiên, đối tác bất ngờ hủy kế hoạch. Quá trình sang nhượng dừng lại đồng nghĩa nhà máy dừng hoạt động, hơn 2.600 công nhân mất việc.
Mấy tháng qua, nhà máy sản xuất cầm chừng, hoàn thiện các đơn hàng còn lại. Công nhân vẫn được đảm bảo lương cơ bản và các nghĩa vụ về bảo hiểm xã hội, song tâm lý bị tác động mạnh.
Chị Võ Thị Hòa, 33 tuổi, thâm niên 15 năm tại Panko Vina, nói trước đây doanh nghiệp làm ăn tốt giúp cuộc sống của gia đình chị ổn định. Chồng cũng là công nhân may, tổng thu nhập mỗi tháng hai vợ chồng khoảng 20 triệu đồng, đủ nuôi hai con học hành.
Xác định gắn bó lâu dài, anh chị thuê phòng trọ gần công ty, hai con cũng đi học gần chỗ làm của bố mẹ. Do đó, dù đơn hàng sụt giảm, nhiều đồng nghiệp đã rời đi, chị vẫn cố bám trụ.
“Tôi không ngờ lại đóng cửa đột ngột như vậy, đặc biệt khi Tết cận kề”, nữ công nhân quê Quảng Bình nói, thêm rằng đang đợi lương tháng 1 để mua vé xe về quê nhưng giờ không có thưởng, lại mất việc nên chưa biết tính sao.
Công nhân lớn tuổi làm việc trong xưởng may Panko, ngày 28/12. Ảnh: An Phương
Trong năm, thu nhập của gia đình chị Hòa chỉ vừa đủ chi tiêu, nên lương tháng 13 được dành để lo Tết và trang trải tiền trọ, học hành cho con khi sang năm mới. Giờ đây cả nhà trông chờ vào khoản thưởng của chồng để xoay xở. Phần mình, chị nhẩm tính nếu may mắn có việc ngay sau Tết phải đến tháng 3 mới có lương, nhưng sẽ rất thấp vì phải thử việc, công nhân mới.
“Cuối năm rồi, tính gì cũng khó”, người mẹ hai con nói.
Để hỗ trợ công nhân, ngay khi nhận được thông báo ngừng hoạt động của chủ doanh nghiệp, công đoàn Công ty Panko Vina đã phối hợp tổ trưởng, quản lý chuyền thu thập ý kiến người lao động và gửi kiến nghị đến ban giám đốc, các cấp.
Theo ông Hoàng, công nhân yêu cầu doanh nghiệp chi trả lương tháng 13 do đã làm việc đủ năm 2025; xem xét hỗ trợ thêm ba tháng lương cơ bản cho tất cả lao động; hỗ trợ lao động nữ mang thai; bố trí bộ phận tiếp tục ở lại nhà máy để hỗ trợ các sai sót về bảo hiểm…
Ông Nguyễn Tấn Đạt, Phó chủ tịch Liên đoàn Lao động TP HCM, cho biết trong tuần tới, công đoàn sẽ làm việc chính thức với ban giám đốc Panko Vina để thống nhất các nội dung liên quan quyền lợi người lao động trước thời điểm doanh nghiệp chấm dứt hoạt động.
Trước mắt, công ty vẫn chi trả đầy đủ lương, không nợ bảo hiểm xã hội và hỗ trợ mỗi công nhân 2 triệu đồng. Công đoàn cũng đã kết nối với nhiều doanh nghiệp trên cùng địa bàn và khu vực lân cận, với hàng chục đơn vị đăng ký tiếp nhận hàng nghìn lao động.
Cùng với đó, trong các buổi gặp, công đoàn sẽ tư vấn để người lao động, đặc biệt là nhóm làm việc lâu năm, không vội rút bảo hiểm xã hội một lần nhằm bảo đảm quyền lợi dài hạn. Trường hợp có nhà đầu tư mua lại nhà xưởng và tiếp tục sản xuất, đơn vị sẽ tham gia đàm phán để người lao động được giữ việc làm và hưởng chế độ tốt nhất.
Lê Tuyết