Phát hiện “như khoa học viễn tưởng” về kích thước khủng của loài trăn Anaconda

Một nghiên cứu mới về hóa thạch loài trăn khổng lồ cho thấy: Trăn Anaconda đã đạt đến kích thước tối đa vào thời điểm cách đây 12,4 triệu năm trước và kích thước đó không thay đổi cho đến tận ngày nay.

Điều này cho thấy loài trăn Anaconda đã sống sót qua những thay đổi về khí hậu mà không bị teo nhỏ trong khi các loài động vật lớn khác thì tuyệt chủng hoặc có biến đổi về kích thước cơ thể.

Trăn Anaconda – Sinh vật bí ẩn, hấp dẫn

Là một trong những loài rắn lớn nhất hành tinh, trăn Anaconda (hiện còn sống) là loài động vật hấp dẫn các nghiên cứu của các nhà khoa học khắp thế giới.

Trong nghiên cứu mới nhất này, các nhà nghiên cứu do Đại học Cambridge (Anh) dẫn đầu đã kiểm tra 183 xương sống hóa thạch của trăn Anaconda được thu thập tại bang Falcón, Venezuela. Tất cả những hóa thạch này thuộc về ít nhất 32 loài cổ đại khác nhau.

Andrés Alfonso-Rojas, tác giả chính, cho biết: “Bằng cách đo hóa thạch, chúng tôi phát hiện ra rằng loài trăn Anaconda đã tiến hóa thành loài có kích thước cơ thể lớn ngay sau khi chúng xuất hiện ở vùng nhiệt đới Nam Mỹ khoảng 12,4 triệu năm trước và kích thước của chúng vẫn không thay đổi kể từ đó”.

Anaconda trưởng thành thường dài từ 4 đến 5 mét. Kích thước này cũng tương tự với trăn Anaconda cổ đại. Đây là kích thước ấn tượng và mạnh mẽ tương tự như những con trăn Anaconda đang cuộn mình trong rừng Amazon ngày nay.

“Đây là một kết quả đáng ngạc nhiên vì chúng tôi dự kiến loài trăn Anaconda cổ đại này dài khoảng 7 hoặc 8 mét. Nhưng chúng tôi không có bằng chứng nào về một loài rắn lớn hơn từ thời kỳ Miocene, khi nhiệt độ toàn cầu ấm hơn”, nhà nghiên cứu Andrés Alfonso-Rojas nhận xét.

Sống sót sau những thay đổi khí hậu

Phát hiện mới nhất liên quan đến trăn Anaconda này cho thấy, loài rắn khổng lồ này đã sống sót, thích nghi qua những thay đổi về khí hậu mà không bị teo nhỏ, thậm chí là tuyệt chủng.

Trong khi đó, tại thời kỳ Miocene giữa đến thượng, kéo dài từ 12,4 đến 5,3 triệu năm trước, tồn tại nhiều loài động vật lớn hơn nhiều so với hậu duệ hiện đại của chúng.

Thời đó, nhiệt độ toàn cầu ấm lên, các vùng đất ngập nước rộng lớn và nguồn thức ăn dồi dào đã thúc đẩy sự phát triển khổng lồ này.

Những loài khổng lồ như cá sấu Caiman dài 12 mét (Purussaurus) và rùa nước ngọt dài 3,2 mét (Stupendemys) từng lang thang trên các vùng đất ngập nước rộng lớn ở phía bắc Nam Mỹ. Nhưng những loài khổng lồ này hiện đã tuyệt chủng.

Riêng loài trăn Anaconda (Eunectes) đã thách thức mô hình này, sống sót một cách kỳ lạ cho đến thời hiện đại trong khi vẫn giữ được kích thước khổng lồ của mình.

“Các loài khác như cá sấu khổng lồ và rùa khổng lồ đã tuyệt chủng kể từ kỷ Miocene, có thể là do nhiệt độ toàn cầu giảm và môi trường sống bị thu hẹp, nhưng loài trăn khổng lồ vẫn sống sót – chúng có khả năng phục hồi cực kỳ tốt”, tác giả nghiên cứu cho biết.

Phát hiện này thách thức quan niệm thông thường cho rằng rắn là loài máu lạnh và rất nhạy cảm với nhiệt độ, phải đạt kích thước lớn nhất vào thời kỳ nóng nhất trong quá khứ.

Vậy trong thời kỳ lạnh, Anaconda thích nghi thế nào?

Đối với các nhà nghiên cứu Anh, câu đố thực sự không phải là giới hạn kích thước mà là khả năng phục hồi đáng kinh ngạc của Anaconda trước tình trạng Trái đất lạnh đi sau đó.

Theo nhóm nghiên cứu, chìa khóa cho sự sống còn của chúng nằm ở lối sống dưới nước và chế độ ăn uống tổng quát.

Các vùng đất ngập nước thời Miocene ở phía bắc Nam Mỹ có đặc điểm tương tự như vùng Amazon ngày nay, tạo nên môi trường sống hoàn hảo và rộng khắp.

Ngay cả khi điều kiện toàn cầu thay đổi, môi trường đầm lầy thích hợp – cùng với nguồn thức ăn phù hợp, chẳng hạn như chuột lang nước và cá – vẫn tồn tại để cho phép loài trăn Anaconda hiện đại duy trì chiều dài cơ thể ấn tượng của chúng.

Những phát hiện này đã được công bố trên Tạp chí Cổ sinh vật học có xương sống vào ngày 1/12/2025.