Quên điểm 9, 10 đi! Đây mới là loại trí thông minh quyết định con bạn giàu hay nghèo, nhưng rất nhiều cha mẹ Việt đang bỏ quên
Câu chuyện không còn xa lạ: Một học sinh xuất sắc, 12 năm liền đạt danh hiệu học sinh giỏi, tốt nghiệp đại học với tấm bằng loại ưu. Cha mẹ nở mày nở mặt. Nhưng 10 năm sau, đứa trẻ năm nào giờ đang chật vật giữa vòng xoáy “cơm áo gạo tiền”, quay cuồng với nợ tín dụng, trả góp nhà xe, và luôn miệng than vãn “lương không đủ sống”.
Ngược lại, cậu bạn ngồi bàn cuối lớp, học lực chỉ ở mức trung bình khá, nay lại trở thành ông chủ, sở hữu chuỗi cửa hàng và có cuộc sống tự do tài chính đáng mơ ước.
Sự khác biệt ở đây không nằm ở IQ (Chỉ số thông minh) hay bằng cấp. Sự khác biệt nằm ở FQ (Financial Quotient) – Trí thông minh tài chính.
Robert Kiyosaki, tác giả bộ sách Cha giàu, cha nghèo, từng nói một câu khiến nhiều phụ huynh giật mình: “Lý do chính khiến mọi người vật lộn với tài chính là vì họ đã dành nhiều năm ngồi trên ghế nhà trường nhưng chẳng học được gì về tiền bạc”.
| Ảnh minh họa |
FQ là gì mà “thần thánh” đến vậy?
Nếu IQ giúp con bạn giải quyết các vấn đề học thuật, EQ giúp con đối nhân xử thế, thì FQ là năng lực giúp con làm chủ đồng tiền.
Nhiều cha mẹ lầm tưởng FQ là dạy con đếm tiền hay tính toán chi li. Hoàn toàn sai! FQ là sự tổng hòa của 3 năng lực cốt lõi:
– Năng lực Kiếm tiền: Không chỉ là đi làm nhận lương, mà là tư duy nhìn thấy cơ hội kinh doanh và tạo ra giá trị.
– Năng lực Giữ tiền: Biết quản lý chi tiêu, phân biệt đâu là “tài sản” (những thứ sinh lời) và “tiêu sản” (những thứ làm vơi túi tiền).
– Năng lực Nhân tiền: Hiểu về lãi suất kép, đầu tư để tiền đẻ ra tiền ngay cả khi đang ngủ.
Một đứa trẻ có điểm số cao có thể trở thành một bác sĩ giỏi, một kỹ sư tài ba. Nhưng nếu FQ thấp, họ sẽ kiếm được rất nhiều tiền và… tiêu sạch số tiền đó, thậm chí nợ nần vì mua sắm vô độ. Ngược lại, một người có FQ cao dù thu nhập khởi điểm khiêm tốn vẫn có thể xây dựng cơ đồ nhờ biết cách tích lũy và đầu tư thông minh.
Tại sao nói “Có FQ thì 100% giàu”?
Chữ “Giàu” ở đây không nên hiểu thiển cận là có núi vàng núi bạc. “Giàu” nhờ FQ là sự Giàu có bền vững và Tự do.
Khi con bạn sở hữu trí thông minh tài chính, con sẽ:
– Không bao giờ rơi vào cảnh túng quẫn: Vì con luôn có quỹ dự phòng và biết cách quản lý rủi ro.
– Không phải làm nô lệ cho đồng tiền: Con làm chủ tiền bạc, bắt tiền phục vụ mình thay vì bán sức lao động đến kiệt quệ để chạy theo hóa đơn.
– Có tư duy làm chủ: Thay vì tư duy “ổn định” (thực chất rất rủi ro trong thời đại biến động), con có tư duy “phát triển” và thích nghi.
Đó chính là tấm vé bảo hiểm trọn đời mà không trường đại học nào cấp cho con bạn.
Đừng để con “mù chữ” về tiền bạc
Người Do Thái – dân tộc được mệnh danh là thông minh và giàu có nhất thế giới dạy con về tiền từ khi mới 3 tuổi. Trong khi đó, nhiều cha mẹ Việt vẫn giữ quan niệm: “Trẻ con biết gì mà tiền với nong”, hay “Nhiệm vụ của con là học, tiền bạc để bố mẹ lo”.
Chính tư duy bao bọc này đang tước đi cơ hội rèn luyện “cơ bắp tài chính” của trẻ. Đến khi con 22 tuổi, bị ném vào dòng đời, con ngơ ngác không biết cách quản lý tháng lương đầu tiên, dễ dàng sập bẫy tín dụng đen hoặc các mô hình lừa đảo tài chính.
Vậy cha mẹ cần làm gì? Hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất ngay hôm nay:
– Cho con quyền quản lý ngân sách nhỏ: Thay vì mua mọi thứ con đòi, hãy cho con một khoản tiền tiêu vặt cố định và để con tự quyết định (hết tiền thì nhịn, không cho thêm).
– Dạy con quy tắc 3 chiếc hũ: 1 hũ để tiêu dùng, 1 hũ để tiết kiệm (mua món đồ lớn hơn), và 1 hũ để chia sẻ/từ thiện.
– Nói chuyện về tiền bạc công khai: Đừng giấu con về khó khăn tài chính hay thu nhập. Hãy để con hiểu tiền từ đâu mà có và bố mẹ phải lao động thế nào.
Điểm 10 Toán có thể giúp con giải được phương trình tích phân, nhưng FQ mới là thứ giúp con giải được bài toán của cuộc đời. Đừng để con bạn là một “cỗ máy học” xuất sắc nhưng lại là một “đứa trẻ to xác” ngây ngô trước đồng tiền.