Những DN này đều có hệ thống xử lý nước thải, khí thải cục bộ. Đa số KCN, KCX đều có trạm xử lý nước thải tập trung, hệ thống quan trắc tự động, liên tục được kết nối về Trung tâm Quan trắc tài nguyên môi trường của Sở TN-MT để kiểm soát chất lượng nước thải sau khi xử lý. Dù vậy, vẫn còn 6 KCN chưa hoàn thành lắp đặt và truyền dữ liệu, gồm: Hiệp Phước, Bình Chiểu, Tây Bắc Củ Chi, Cát Lái – cụm II, An Hạ và Tân Thới Hiệp.
Trong năm 2024, Hepza phối hợp kiểm tra việc chấp hành quy định về bảo vệ môi trường tại 60 DN, xử lý vi phạm hành chính và chuyển cơ quan có thẩm quyền đối với 13 trường hợp, tổng số tiền phạt hơn 2,6 tỉ đồng.
Nêu vướng mắc, Hepza cho rằng nhiều quy định hướng dẫn về bảo vệ môi trường còn bất cập. Cụ thể, hiện các phản ánh tập trung vào khí thải và mùi hôi từ hoạt động chế biến cao su, thuốc lá nhưng Bộ TN-MT chưa ban hành hướng dẫn quy chuẩn kỹ thuật về mùi hôi nên khó khăn khi giải quyết phản ánh. Về nước thải, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về tái sử dụng nước thải sau khi xử lý để tưới cây, rửa đường trong KCX, KCN.
Cũng theo Hepza, nhân sự phụ trách bảo vệ môi trường tại một số KCX, KCN chưa đảm bảo kiểm soát được vấn đề phát sinh đột xuất. Đặc biệt, hiện vẫn còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ về môi trường tại các KCX, KCN hoạt động trên 20 năm như nguy cơ rò rỉ nước thải trên mạng lưới thu gom. Việc xử lý ô nhiễm mùi hôi khó đạt hiệu quả cao, nhất là các dự án lĩnh vực thuộc da, thuốc lá, thuốc bảo vệ thực vật. Lý do là mặc dù kết quả đo không khí xung quanh đều đạt quy chuẩn nhưng vẫn không tránh khỏi phản ánh của người dân bên ngoài khu.
Đáng chú ý, Hepza cho biết vẫn còn tình trạng DN không thực hiện pháp lý môi trường theo quy định. Một số công ty hạ tầng chưa quan tâm đến kiểm tra, giám sát nước thải với DN thứ cấp, chưa có kế hoạch giám sát nước thải định kỳ hằng năm.
Dự kiến trong năm 2025, Hepza sẽ kiểm tra hệ thống xử lý nước thải tập trung của 17 KCX, KCN và kiểm tra việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường tại 60 DN, trong đó kiểm tra đột xuất 10 trường hợp. Bên cạnh đó, đơn vị này cũng phối hợp triển khai thực hiện đề án thí điểm chuyển đổi 5 KCX, KCN gồm Tân Thuận, Bình Chiểu, Tân Bình, Cát Lái và Hiệp Phước.