Vĩnh biệt bác sĩ Trần Thành Trai

Ngày 31.5, gia đình bác sĩ Trần Thành Trai – chuyên gia đầu ngành về ngoại nhi phía nam, thông báo ông đã từ trần, hưởng thọ 88 tuổi.

Sự ra đi của bác sĩ Trần Thành Trai là mất mát lớn đối với ngành y tế Việt Nam, nhưng những giá trị mà ông để lại sẽ mãi là nguồn cảm hứng cho các thế hệ sau, những người tiếp bước trên con đường y đức và phụng sự.

Bác sĩ Trần Thành Trai: Một đời cống hiến cho quê hương

Sinh ra trong một gia đình gốc Long An, bác sĩ Trần Thành Trai là học sinh duy nhất của tỉnh thi đậu vào trường Petrus Ký (nay là Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP.HCM) năm 1951. Tốt nghiệp Đại học Y Sài Gòn năm 1965, ông công tác tại Bệnh viện Duy Tân (Đà Nẵng) trong suốt 9 năm, mang cấp bậc thiếu tá y khoa giữa thời chiến.

Tháng 3.1975, ông theo dòng người di tản từ Đà Nẵng vào Sài Gòn, chứng kiến thời khắc lịch sử chuyển mình. Dù có nhiều cơ hội ra nước ngoài, bác sĩ Trần Thành Trai đã lựa chọn ở lại Việt Nam – quyết định xuất phát từ tình thân, tinh thần trách nhiệm và lòng tin vào tương lai dân tộc.

“Tôi còn ba má, vợ con, em út… Rốt cuộc tôi chọn được sống giữa những người thân yêu của mình”, bác sĩ Trần Thành Trai chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Báo Thanh Niên năm 2015.

Sau ngày đất nước thống nhất, ông trải qua ba năm cải tạo tại Bù Gia Mập (Bình Phước). Ngay cả trong hoàn cảnh ấy, ông vẫn hành nghề cứu chữa cho bạn tù, nhận được sự tin yêu và cảm phục từ những người xung quanh.

Trở lại Sài Gòn, ông được phân công về công tác tại Bệnh viện Nhi đồng 1 – nơi bác sĩ Trần Thành Trai nhanh chóng khẳng định năng lực chuyên môn bằng chính kinh nghiệm và đam mê y học không đổi.

Trong bối cảnh thiếu thốn về thiết bị và nhân lực, ông đảm trách nhiều ca phẫu thuật quan trọng. Trong đó, ca tách cặp song sinh Song – Pha năm 1988 thành công cả 2 bé là một dấu mốc đáng nhớ của ngành ngoại nhi Việt Nam.

Sáu tháng sau, ông tiếp tục tham gia ê kíp phẫu thuật tách cặp song sinh Việt – Đức cùng với bác sĩ Trần Đông A.

“Tôi đã có tất cả. Không phải vật chất, mà là được sống giữa người thân, được làm nghề, và được xây dựng đất nước chính trên quê hương mình”, ông trả lời phỏng vấn với PV Báo Thanh Niên vào năm 2015.

Người thầy đầu ngành – người truyền lửa

Trong kỷ yếu 40 năm của Hội Y học TP.HCM (năm 2019), bài viết “Hội Ngoại nhi TP.HCM – một chặng đường phát triển” nhắc đến bác sĩ Trần Thành Trai như người thầy tiên phong gây dựng ngành ngoại nhi phía nam sau năm 1975: “Sau ngày thống nhất đất nước, bác sĩ Trần Thành Trai – nguyên Trưởng khoa Ngoại nhi, Bệnh viện Nhi đồng 1 – đã dày công vun đắp cho ngành ngoại nhi còn non trẻ tại đây, tiếp nối truyền thống thế hệ đi trước để xây dựng một khoa ngoại nhi vững mạnh với nhiều phẫu thuật viên tài hoa”.

Ngày 24.12.1995, Hội Ngoại nhi TP.HCM được thành lập và bác sĩ Trần Thành Trai giữ chức chủ tịch đầu tiên. Dưới mái nhà chung này, các thế hệ phẫu thuật viên ngoại nhi cùng nhau chia sẻ kiến thức, trao đổi kinh nghiệm, đưa ngành ngoại nhi thành phố ngày càng phát triển.

Tiến sĩ, bác sĩ Trương Quang Định, Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, hiện là Chủ tịch Hội Ngoại nhi TP.HCM, nhớ lại: “Thầy Trần Thành Trai không chỉ là một phẫu thuật viên xuất sắc, mà còn là người thầy luôn quan tâm đến việc phát triển tư duy khoa học. Thầy kiên nhẫn khuyến khích, hướng dẫn phương pháp nghiên cứu cho những học trò mới chập chững bước vào con đường học thuật”.