Xóa độc quyền, vì sao giá vàng vẫn lập đỉnh?

Ngày 26.8, Chính phủ ban hành Nghị định số 232/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng. 

Một trong những nội dung đáng chú ý tại Nghị định số 232/2025/NĐ-CP là đã bãi bỏ khoản 3 điều 4 của Nghị định số 24/2012/NĐ-CP là “Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng, xuất khẩu vàng nguyên liệu và nhập khẩu vàng nguyên liệu để sản xuất vàng miếng“.

Theo nhiều dự đoán, thị trường vàng trong nước chắc chắn chịu tác động mạnh mẽ, chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới sẽ được kéo giảm.

Tuy nhiên, ngày 27.8, chuỗi ngày giá vàng miếng SJC lập đỉnh vẫn tiếp diễn. Giá bán vàng miếng SJC được Công ty vàng bạc đá quý Sài Gòn (SJC) niêm yết ở 128 triệu đồng/lượng, tăng 300.000 đồng/lượng so với chốt phiên ngày 26.8. Chiều mua vào, giá mỗi lượng vàng miếng SJC cũng tăng thêm 300.000 đồng, lên mức 126 triệu đồng/lượng.

Trong ngày, dù giá vàng tăng cao, nhiều người dân vẫn xếp hàng mua vàng.

Theo chuyên gia tài chính – ngân hàng Nguyễn Trí Hiếu, nghị định mới được ban hành song giá vàng SJC tiếp tục tăng là bởi thị trường vẫn còn e ngại; các điều chỉnh trong nghị định chưa thể ngay lập tức đi vào thực tiễn. Ngoài ra, giá vàng tăng một phần còn do tác động từ giá vàng thế giới.

“Sửa đổi quan trọng trong Nghị định số 232/2025/NĐ-CP là bãi bỏ thương hiệu quốc gia của vàng miếng SJC, tạo sự công bằng cho sản phẩm trên thị trường. Cạnh đó, một số ngân hàng, doanh nghiệp kinh doanh vàng nếu đáp ứng điều kiện có thể được sản xuất, nhập khẩu, bán vàng ra thị trường.

Nghị định mới tạo ra sự yên tâm cho người dân, nhà đầu tư. Tuy nhiên, người dân vẫn nhìn vào việc có mua được vàng hay không”, ông Hiếu nói.

Theo ông Nguyễn Hữu Huân, Trưởng bộ môn Thị trường tài chính (Khoa Ngân hàng, Trường đại học Kinh tế TP.HCM), xóa bỏ cơ chế độc quyền sẽ giúp thị trường vàng minh bạch hơn, song thực tế là xóa độc quyền nhưng nguồn cung chưa nhiều.

“Nguyên nhân mấu chốt nhất khiến giá vàng trong nước liên tục lập đỉnh nhiều ngày qua, chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới quá cao là bởi rất thiếu nguồn cung, trong khi nhu cầu vàng trong nước vẫn cao.

Cần đảm bảo nguồn cung bằng cách cho phép doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh vàng miếng nhập khẩu với số lượng nhập khẩu đủ cho nhu cầu trong nước. Lúc này giá vàng trong nước mới tiệm cận giá vàng thế giới”, ông Huân nhấn mạnh. 

Nhanh chóng cấp phép nhập khẩu vàng cho đơn vị đủ điều kiện

Khẳng định thị trường vàng sẽ chịu tác động mạnh, kéo giảm chênh lệch giá vàng khi Nghị định số 232/2025/NĐ-CP thực sự đi vào cuộc sống, ông Hiếu đề xuất, với các đơn vị đủ điều kiện sản xuất, nhập khẩu vàng, Ngân hàng Nhà nước nên nhanh chóng cấp giấy phép. 

Từ góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Trung Anh, Chủ tịch Công ty CP kim loại quý Ancarat, nhìn nhận, về lâu dài, chính sách xóa bỏ độc quyền vàng miếng, nhập khẩu vàng nguyên liệu chắc chắn góp phần thu hẹp chênh lệch giá vàng trong nước và quốc tế. 

“Tuy nhiên, giá vàng còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố vĩ mô khác như biến động của thị trường vàng thế giới, tỷ giá hối đoái, chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước. Việc giá vàng giảm hay không còn tùy thuộc vào diễn biến của các yếu tố này”, ông Anh lưu ý.

Cũng khẳng định tác động tăng cung từ nhập khẩu để “hạ nhiệt” giá vàng sẽ chưa thấy ngay lập tức, chuyên gia vàng Trần Duy Phương phân tích, sau nghị định còn chờ thông tư hướng dẫn.

Khi có thông tư hướng dẫn rõ ràng, các doanh nghiệp nhập được vàng nguyên liệu, dập ra vàng miếng SJC hay vàng miếng thương hiệu khác thì thị trường mới có thể quay về quỹ đạo thông thường là biến động lên xuống theo nhịp giá vàng thế giới.

Dự kiến, thời gian tới chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới sẽ giảm dần chứ không thể giảm sốc ngay 5 – 10 triệu đồng/lượng. Ví dụ, chênh lệch giá có thể giảm từ gần 20 triệu đồng/lượng hiện tại xuống còn 16 – 17 triệu đồng/lượng, sau đó xuống 14 – 15 triệu đồng/lượng. “Mức chênh lệch hợp lý là khoảng 5 – 7 triệu đồng/lượng”, ông Phương nói.