Trong hai ngày 4-5/7, Regen Asia Summit (RAS) 2025, diễn đàn cấp khu vực do Đại học Quốc gia Singapore (NUS) tổ chức nhân dịp kỷ niệm 120 năm thành lập, đã quy tụ nhiều sinh viên đại học từ khắp châu Á cùng các chuyên gia và nhà tư tưởng hàng đầu trong các lĩnh vực môi trường, xã hội, kiến trúc.
Mục tiêu của RAS là trở thành một nền tảng năng động, cùng nhau tìm cách giải quyết các vấn đề môi trường và xã hội; chủ đề của hội nghị không chỉ giới hạn ở phát triển bền vững (Sustainability) mà còn hướng tới giá trị cốt lõi của chủ động tái tạo (Regeneration) hệ sinh thái. Xuyên suốt hội nghị là gần năm mươi phiên thảo luận chuyên sâu, và được dẫn dắt bởi các chuyên gia từ nhiều ngành và đa dạng các nền văn hóa thuộc khối Đông Nam Á.
Tiếp nối là chuỗi chương trình do AUS tổ chức kéo dài từ 7–19/7, tập trung phát triển năng lực và xây dựng mạng lưới cho sinh viên, giúp chuyển hóa các ý tưởng từ RAS thành hành động cụ thể.
Xu hướng phát triển bền vững đặt mục tiêu chính là hạn chế tối đa các tác hại đến hệ sinh thái trong quá trình khai thác, đồng thời tránh gây ảnh hưởng tiêu cực lâu dài. Hơn thế, RAS 2025 muốn đẩy xa hơn mục tiêu này; hội nghị hướng tới việc tìm kiếm các giải pháp “làm thế nào để cùng nhau tái tạo, phục hồi hệ sinh thái ngay trong quá trình khai thác để đáp ứng nhu cầu hiện tại và cả tương lai”.
Nói một cách đơn giản, nếu “bền vững” là “làm thế nào để duy trì hệ sinh thái hiện tại”, thì “tái tạo” là “làm thế nào để hệ sinh thái không chỉ được duy trì mà còn hồi phục, sao cho cân bằng lợi ích cho cả trái đất lẫn con người”.
Để tạo ra tiếng nói đa dạng và góc nhìn toàn diện, chuỗi chương trình đã mời rất nhiều chuyên gia từ nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm sáu lĩnh vực cốt lõi: Văn hóa và xã hội; Hệ sinh thái; Kinh tế; Chính sách công; Kiến trúc và Quy hoạch; Đời sống và sức khỏe con người. Ngoài ra, hội nghị này cũng là cơ hội để các ý tưởng của người trẻ có thể trực tiếp tiếp cận những chính khách và những người có ảnh hưởng đến các quyết định về chính sách công.
Đặc biệt, sự tham gia của ông Tharman Shanmugaratnam – Tổng thống Singapore cho rằng hội thảo này không chỉ là một buổi chia sẻ đơn thuần giữa các chuyên gia với cộng đồng sinh viên trẻ, mà còn là sự lắng nghe trực tiếp từ những người quản lý nhà nước đối với nhiều tầng lớp xã hội, từ đây tạo nên tiếng nói chung của nhiều thế hệ, làm tiền đề cho thế hệ trẻ được tiếp cận kiến thức, kinh nghiệm của người đi trước từ đó tiếp tục mở rộng nghiên cứu và phát triển các sáng kiến về tái tạo hệ sinh thái.
Trong phiên thảo luận The Regenerative Blueprint: Buildings of the Future, anh Nguyễn Duy Tân (Partner của G8A Architects) đã đi sâu vào cách giải quyết vấn đề cốt lõi “Biện pháp để xây dựng công trình mang tính tái tạo trong tương lai”. Trong bối cảnh đô thị hóa tốc độ cao ở Việt Nam và nhiều quốc gia Châu Á khác đang đặt ra những thách thức lớn về môi trường và xã hội.
G8A Architects giới thiệu bốn nguyên tắc thiết kế chủ đạo:
- Tính linh hoạt (Flexibility): Công trình có khả năng thích ứng với thay đổi công năng theo thời gian.
- Hiệu quả năng lượng (Energy Efficient): Áp dụng thiết kế thụ động như thông gió và ánh sáng tự nhiên, giúp giảm tới 70% năng lượng.
- Thích ứng bối cảnh (Building for Adaptation): Thiết kế hài hòa với điều kiện tự nhiên và xã hội, sử dụng vật liệu bản địa.
- Chi tiết mở và đơn giản (Simple, Open Details): Ưu tiên các giải pháp thiết kế dễ thi công, và dễ bảo trì, hạn chết phát sinh chất thải trong quá trình xây dựng.
Tất cả các nguyên tắc trên đều hội tụ về một mục tiêu cuối cùng: tạo ra một tổ hợp các dự án không chỉ bền vững và tiết kiệm năng lượng, mà quan trọng hơn, phải có khả năng phục hồi (resilient) trước các thay đổi của môi trường.
RAS 2025 đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng, khi định hình lại cách những người trẻ tư duy cũng như đối xử như thế nào với hệ sinh thái để cùng nhau phát triển cân bằng. Hội nghị đã khẳng định mạnh mẽ rằng hệ sinh thái tương lai của chúng ta không chỉ cần bền vững mà còn phải được tái tạo một cách chủ động, và trên hành trình này, buộc có sự tham gia của mọi thế hệ cùng nhau xây dựng. R
AS 2025 đã mở ra một tầm nhìn lạc quan về một kỷ nguyên mới của sự phục hồi hệ sinh thái. Đó là một tương lai nơi con người và thiên nhiên cùng phát triển hài hòa, và những cộng đồng tràn đầy sức sống được kiến tạo bởi chính những bộ óc trẻ đầy nhiệt huyết và đổi mới.
Uyên Thư – TCKT.VN
© Tạp chí Kiến trúc