Lũ lên nhanh khiến nhiều khu dân cư vùng trũng thấp ở Yên Bái nguy cơ tái ngập; nhiều điểm tại Hà Giang, Lào Cai, Bắc Kạn, Sơn La có thể sạt lở.
Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết lúc 18h ngày 1/10, mực nước sông Thao tại Yên Bái ở cao trình 31,13 m, trên báo động hai 0,13 m. Dự báo, trong 6-12 giờ tiếp theo, lũ trên sông Thao tiếp tục lên trên báo động ba.
Lũ lên nhanh khiến nhiều khu dân cư ở khu vực trũng thấp ở Yên Bái như phường Yên Ninh, Hồng Hà, Minh Tân, Nguyễn Thái Học, Nam Cường, Đồng Tâm, Hợp Minh, xã Tuy Lộc, Âu Lâu của thành phố Yên Bái có nguy cơ cao ngập lụt, độ sâu phổ biến 0,3-0,7 m, có nơi trên 1,5 m.
Thôn Quyết Tiến, xã Y Can, huyện Trấn Yên, Yên Bái ngập diện rộng ngày 10/9/2024. Ảnh: Ngọc Thành
Nhiều nơi đối mặt với nguy cơ ngập úng, như thị trấn Cổ Phúc, Quy Mông, Kiên Thành, Báo Đáp, Việt Thành của huyện Trấn Yên; thị trấn Yên Bình của huyện Yên Bình; thị trấn Mậu A, Mậu Đông, Đông An, Đại Phác, Mỏ Vàng, Viễn Sơn, An Phú, An Thịnh, Yên Hợp của huyện Văn Yên.
Cơ quan khí tượng lý giải nước lũ trên sông Thao lên nhanh là do từ 28/9 các tỉnh Lào Cai, Yên Bái có mưa lớn do tác động của vùng hội tụ gió trên độ cao 1.500-5.000 m. Chỉ tính riêng 24 giờ từ 15h ngày 30/9 đến 15h hôm nay, lượng mưa ở Tả Giang Phình (Lào Cai) đã hơn 312 mm, Mỏ Vàng (Yên Bái) 320 mm, Cao Bồ (Hà Giang) 151 mm.
Tạm dừng cầu phao Phong Châu
Tối 1/10, ông Nguyễn Văn Hùng, phó chủ tịch UBND huyện Tam Nông cho biết chiều cùng ngày lực lượng quân đội đã cắt nhịp cầu phao Phong Châu, tạm dừng phương tiện qua lại do mưa lớn khiến lũ trên sông Hồng lên nhanh. Sáng mai, sau khi đánh giá tình hình, lực lượng chức năng sẽ đưa ra quyết định tiếp theo.
Trước đó, sáng 29/9, hơn 200 chiến sĩ và khoảng 90 phương tiện của Lữ đoàn 249 đã hoàn thành việc lắp cầu phao PMP 60 tấn qua sông Hồng nối liền hai xã Hương Nộn, huyện Tam Nông và Phùng Nguyên, huyện Lâm Thao. Cầu phao hoạt động từ 6h sáng đến 22h đêm, sau đó cắt nhịp để các phương tiện tàu thủy có thể qua lại. Từ 5h đến 6h sáng hôm sau, quân đội sẽ nối lại cầu để người dân đi lại.
Lữ đoàn 249 bắt đầu lắp cầu phao, sáng 29/9. Ảnh:V.A.
Nhiều nơi nguy cơ sạt lở cao
Mưa lũ những ngày qua cũng đã khiến một số nơi ở Yên Bái sạt lở, trọng tâm là huyện Văn Bàn. Theo Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn huyện, 6 nhà đã bị hư hại trên 70% do sạt taluy dương. Chính quyền di dời khẩn cấp 67 hộ tại xã Viễn Sơn, Phong Du Hạ vì đồi xuất hiện vết nứt. Một số tuyến đường ở huyện này sạt lở khiến giao thông gặp khó, riêng tuyến Đại Sơn đi Nà Hẩu có 12 điểm, giao thông tê liệt.
Tại Lào Cai, tuyến đường cứu hộ, cứu nạn xã từ Trịnh Tường đi Y Tý vừa khắc phục sau bão Yagi thì nay tiếp tục xói lở, giao thông tê liệt. Tình trạng tương tự cũng được ghi nhận tại đường tỉnh 155 tại xã Mường Hum, đường liên xã Nậm Chỏn đi Tả Cầu Liền, Séo Phìn Than.
Ông Nông Thế Mạnh, Chủ tịch xã Phúc Khánh, cho biết mưa lớn liên tục từ tối 30/9 đến chiều nay khiến nước suối từ thượng nguồn dâng. Trong ngày 1/10, chính quyền di dời hơn 100 hộ dân ở vùng nguy cơ sạt lở tại 13 thôn trên địa bàn tới nhà văn hóa, nhà họ hàng và những nơi an toàn hơn. Các lực lượng ứng trực 24/24, tiếp tục vận động bà con chuyển đi nếu trời vẫn mưa lớn.
Riêng thôn Làng Nủ, nước lũ đẩy đất đá trên đồi tràn xuống đầu cầu khiến giao thông chia cắt, xe máy, ôtô không thể di chuyển qua. “Mưa kéo dài khiến nước lũ tràn về, việc tìm kiếm 9 nạn nhân mất tích tạm gián đoạn do lượng bùn đất trôi về quá lớn, gây mất an toàn cho tổ máy xúc”, ông Mạnh nói.
Sạt lở tại quốc lộ 2 đoạn qua xã Việt Vinh, Hà Giang ngày 30/9. Ảnh: Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Hà Giang
Theo hệ thống cảnh báo nguy cơ sạt lở đất, lũ quét của Tổng cục Khí tượng Thủy văn, lúc 18h, cả nước có 408 xã có nguy cơ, hầu hết ở khu vực các tỉnh Yên Bái, Lào Cai và Hà Giang. Riêng Yên Bái và Lào Cai cấp độ rủi ro lũ quét sạt lở đất ở cấp hai trên thang ba cấp.
Một số huyện có nguy cơ rất cao gồm Bảo Yên, Bắc Hà, Bát Xát, Sa Pa, Văn Bàn của tỉnh Lào Cai; Bắc Yên, Vân Hồ của tỉnh Sơn La; Lục Yên, Mù Cang Chải, Nghĩa Lộ, Trạm Tấu, Trấn Yên, Văn Chấn của tỉnh Yên Bái; các huyện Bạch Thông, Ba Bể tỉnh Bắc Kạn; huyện Vị Xuyên, Quang Bình, Xín Mần của tỉnh Hà Giang.
Hôm qua, mưa lớn tại Hà Giang dẫn tới lũ quét, sạt lở đất làm ba người chết, ba người mất tích, 9 người bị thương. Trong đó, tại quốc lộ 2 đoạn qua xã Việt Vinh khoảng 25.000 m3 đất đá tràn xuống làm sập bốn nhà dân, đẩy trôi nhiều ôtô. Đến chiều nay, lực lượng chức năng vẫn đang tìm kiếm các nạn nhân, quốc lộ tại đây chưa thể lưu thông.
Hơn 22.400 ngôi nhà tại Yên Bái đã bị ngập lụt nghiêm trọng do mưa lũ sau bão Yagi. Đỉnh lũ trên sông Thao trên mức báo động ba vào ngày 10/7 (mức 3,73 m), vượt xa kỷ lục năm 1968 khoảng 1,3 m.
Gia Chính – Hoàng Phương