Hành trình xanh – Dấu ấn thế hệ KTS trẻ Việt Nam
Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ X đã thành công với việc quy tụ hơn 1000 KTS trẻ từ khắp mọi miền đất nước về thành phố Huế – Vùng đất di sản giàu bản sắc. Ngay từ chủ đề – “Hành trình xanh” – Festival KTS trẻ toàn quốc 2025 đã khẳng định: Đây không chỉ là “Ngày hội nghề” lớn nhất của giới KTS trẻ Việt Nam, mà còn là dấu mốc đặc biệt trong hành trình hai thập kỷ hình thành và phát triển của phong trào KTS trẻ cả nước – Với sự lan toả mạnh mẽ tinh thần sáng tạo, trách nhiệm và đoàn kết của giới nghề trong bối cảnh hội nhập.
Phát biểu tại Lễ Khai mạc Festival, TS.KTS Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội KTS Việt Nam đã nhấn mạnh: “Thành phố Huế, nơi núi Ngự, sông Hương ngân khúc thuỵ du sáng tạo xanh trong chuyển đổi số, đang chứng kiến thế hệ KTS trẻ cùng nhau viết nên một chương mới của nghề kiến trúc Việt Nam. Chính các bạn, bằng sự hiện diện tươi trẻ và nhiệt huyết, sẽ góp phần làm cho Huế ngày càng mới hơn theo hướng xanh, bền vững.”
Cùng tinh thần ấy, Ông Hoàng Hải Minh – Phó Chủ tịch UBND Thành phố Huế cũng khẳng định: “Chủ đề “Hành trình xanh” không chỉ phản ánh xu thế tất yếu của kiến trúc hiện đại, mà còn là khát vọng của thế hệ KTS trẻ: Kiến tạo những công trình hài hòa với thiên nhiên, tôn trọng di sản, gắn kết cộng đồng và hướng tới tương lai bền vững”.
Hai phát biểu mở đầu đã định hình rõ tinh thần của Festival KTS trẻ toàn quốc kỳ nàyy: Kiến trúc không chỉ là nghề sáng tạo, mà còn mang sứ mệnh xã hội – Gắn kết con người, văn hóa và thiên nhiên.
Từ Yên Bái 2023 đến Huế 2025 – Hành trình của khát vọng và trưởng thành
Nếu như Festival Yên Bái 2023: “Hội tụ sắc màu Tây Bắc” đã khơi dậy tinh thần gắn bó giữa kiến trúc và thiên nhiên, thì “Hành trình xanh” – Festival Huế 2025 là bước chuyển mình rõ nét: Từ cảm xúc đến hành động, từ giao lưu đến cộng đồng thực hành nghề nghiệp. Sau hai năm, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của đô thị, công nghệ và các mô hình kiến trúc bền vững, thế hệ trẻ đã bước vào một giai đoạn mới – Tư duy xanh và chuyển đổi số trở thành xu hướng tất yếu.
Đến với Huế – Thành phố của di sản, của văn hóa và sáng tạo – Đây là bối cảnh lý tưởng để thế hệ KTS trẻ cùng nhau đối thoại về câu hỏi cốt lõi của nghề kiến trúc: Làm thế nào để bảo tồn và phát huy bản sắc trong khi vẫn kiến tạo được không gian sống hiện đại, xanh và nhân văn?
Một ngày hội nghề nghiệp quy mô toàn quốc
Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ X diễn ra từ 26 – 28/9/2025, do CLB KTS Trẻ Việt Nam, Hội KTS TP Huế và CLB KTS Trẻ TP Huế phối hợp tổ chức, dưới sự chỉ đạo của Hội KTS Việt Nam và UBND TP Huế.
Ba ngày diễn ra sự kiện là chuỗi hoạt động phong phú, kết hợp giữa chuyên môn, trải nghiệm và cộng đồng. Trong khuôn viên Trường ĐH Huế, Triển lãm Kiến trúc – Vật liệu Xây dựng thu hút đông đảo KTS và sinh viên, giới thiệu những giải pháp bền vững cùng công nghệ mới trong thiết kế. Đồng thời, các đoàn tham dự có dịp tham quan di sản kiến trúc tại Đại Nội, Điện Kiến Trung và Lăng Gia Long – Hành trình giúp thế hệ trẻ cảm nhận sâu sắc hơn giá trị của kiến trúc truyền thống và bài học về tính bền vững. Bên cạnh các hoạt động chuyên môn, chương trình còn mang đến không khí gắn kết qua những hoạt động cộng đồng, thể thao và thiện nguyện như: Giải đấu pickleball, diễu hành Carnival rực rỡ sắc màu và phiên đấu giá gây quỹ hỗ trợ xây dựng nhà cho người dân khó khăn tại đêm Gala. Đặc biệt, trong Lễ khai mạc, Ban tổ chức cũng phát động Cuộc thi Ý tưởng thiết kế mẫu Nhà ở xã hội – Hướng tới giải pháp bền vững, do Bộ Xây dựng bảo trợ và Tạp chí Kiến trúc thực hiện, mở ra cơ hội để giới KTS trẻ đóng góp những ý tưởng thiết thực cho chính sách phát triển nhà ở quốc gia.
Sự kiện năm nay được đánh giá là kỳ Festival có quy mô và tầm ảnh hưởng sâu rộng, hội tụ chuyên môn, văn hóa, sáng tạo và trách nhiệm xã hội trong cùng một tinh thần thống nhất: “Kiến trúc xanh – Con người xanh – Tương lai xanh.”
Hội thảo “Sáng tạo xanh trong kỷ nguyên số” – Nơi chuyên môn gặp gỡ tương lai
Điểm nhấn của Festival KTS trẻ toàn quốc kỳ này chính là Hội thảo “Sáng tạo xanh trong kỷ nguyên số”, diễn ra sáng ngày 27/09/2025 tại Hội trường Đại học Huế, dưới sự chủ trì của KTS Nguyễn Thu Phong – Phó Chủ tịch Hội KTS Việt Nam.
Hội thảo quy tụ các chuyên gia đầu ngành, các nhà nghiên cứu, KTS trẻ và đại diện doanh nghiệp, trở thành diễn đàn học thuật mở về chuyển đổi số và phát triển bền vững trong kiến trúc Việt Nam.
Các tham luận trình bày tại hội thảo đã thể hiện bức tranh đa chiều về mối quan hệ giữa sáng tạo, công nghệ và phát triển bền vững – Đó chính là những trụ cột đang định hình tương lai kiến trúc Việt Nam. Mô hình Đô thị số ứng dụng ArcGIS Urban do TS.KTS Đặng Minh Nam (Viện Nghiên cứu Phát triển TP Huế) giới thiệu, cho thấy khả năng số hóa toàn diện không gian đô thị: Dữ liệu, quy hoạch và cộng đồng được kết nối trong một hệ sinh thái minh bạch và tương tác. Tiếp đó, TS.KTS. Lê Đàm Ngọc Tú (Đại học Xây dựng miền Trung) đã phân tích bốn trụ cột của mô hình đô thị các-bon thấp: Quy hoạch thích ứng khí hậu; giao thông xanh; năng lượng sạch và kinh tế tuần hoàn – Như một định hướng tất yếu cho các đô thị duyên hải Việt Nam trong thời kỳ hậu công nghiệp.
Ở chiều sâu nhân văn, KTS Đàm Huỳnh Quốc Vũ (KIENTRUC O) mang đến bài trình bày “Để thiên nhiên định hình kiến trúc”, gợi mở triết lý đối thoại giữa kiến trúc và tự nhiên: Mỗi công trình là một hành trình cảm xúc, một nỗ lực tái kết nối con người với môi trường.
Tinh thần thực hành được tiếp nối qua nghiên cứu “Nhà mô-đun xanh trong kỷ nguyên số và AI” của ThS.KTS. Nguyễn Xuân Mẫn (XMArchitect), trình bày cách kết hợp công nghệ tự động hóa và vật liệu gỗ, rác nhựa tái chế để tạo nên mô hình nhà ở lắp ghép linh hoạt, thân thiện môi trường và phù hợp điều kiện vùng miền Việt Nam – Một giải pháp cụ thể hóa các thử nghiệm “kiến trúc xanh vì cộng đồng”.
Trong khi đó, ThS.KTS Lục Bá Phúc Hưng (Darkhorse Architecture) và KTS Nguyễn Ngọc Lâm (Zaha Hadid Architects) phân tích khả năng ứng dụng Trí tuệ nhân tạo trong thiết kế kiến trúc xanh: Từ phân tích dữ liệu môi trường, tối ưu năng lượng cho đến mô phỏng giải pháp cấu trúc, đồng thời nhấn mạnh giới hạn của AI: Công nghệ có thể thay đổi phương pháp sáng tạo, nhưng “Linh hồn của công trình vẫn phải do con người kiến tạo”.
Ở góc nhìn khu vực, diễn giả quốc tế Ar. Jeffri Angkasa (Indonesia) chia sẻ chuyên đề “Breathing Habitat – The Living Architecture in the Digital Era”, với thông điệp: Công trình kiến trúc không chỉ tồn tại như vật thể, mà như một “cơ thể sống” – Biết thở, biết tương tác với khí hậu và văn hóa bản địa, nơi công nghệ chỉ đóng vai trò hỗ trợ con người trở lại gần hơn với tự nhiên.
Phần trao đổi sôi nổi giữa diễn giả và các KTS trẻ đã “chạm” đến những vấn đề cốt lõi của nghề nghiệp hôm nay: Làm thế nào để công nghệ số trở thành công cụ hỗ trợ chứ không thay thế sáng tạo con người? Liệu “hành trình xanh” có thể bắt đầu từ chính những hành động nhỏ – Một bản vẽ, một công trình, một lựa chọn vật liệu?
Hội thảo khép lại với góc nhìn: Kiến trúc của thời đại mới phải là kiến trúc của tri thức – Sáng tạo gắn liền với dữ liệu, cảm xúc song hành cùng công nghệ, và phát triển bền vững trở thành nền tảng đạo đức của nghề nghiệp.
Từ TP Huế, thông điệp “Sáng tạo xanh trong kỷ nguyên số” lan tỏa như một lời cam kết của thế hệ KTS trẻ Việt Nam – Thế hệ tiên phong trong hành trình kiến tạo tương lai đô thị xanh, thông minh và nhân văn.
Thích ứng trong thử thách – Festival giữa mùa bão Bua Loi
Những ngày Festival diễn ra cũng là lúc miền Trung bắt đầu chịu ảnh hưởng của cơn bão số 10 (Bua Loi). Thời tiết mưa lớn và gió mạnh khiến một số hoạt động ngoài trời phải thay đổi kế hoạch. Tuy vậy, tinh thần của các đoàn không hề giảm sút. Các chương trình tổng kết, công bố, đấu giá thiện nguyện và trao giải Carnival vẫn diễn ra trọn vẹn trong không khí ấm áp và xúc động.
Cơn mưa Huế không làm giảm đi không khí tại sự kiện mà đã trở thành thử thách và minh chứng cho tinh thần đoàn kết, linh hoạt và trách nhiệm của giới KTS trẻ Việt Nam – Những người luôn sẵn sàng thích ứng trước biến động và giữ vững tinh thần nghề nghiệp trong mọi hoàn cảnh.
Cùng với các hoạt động chuyên môn, Festival Huế 2025 còn là dịp hội ngộ của những sắc màu văn hóa – sáng tạo đặc trưng đến từ các đoàn tham dự. Trong vai trò chủ nhà, đoàn Huế với hơn hai trăm thành viên đã tổ chức chu đáo, để lại ấn tượng về sự hiếu khách, tinh thần trách nhiệm và niềm tự hào của những KTS đất Cố đô. Từ phương Bắc, đoàn Hải Phòng mang đến không khí sôi nổi và trẻ trung, cùng thông điệp “Kết nối – Hội nhập – Cùng phát triển”, khẳng định tinh thần hội nhập và quyết tâm đăng cai Festival lần thứ XI vào năm 2027. Chi hội KTS trẻ ĐH Kiến trúc Hà Nội thể hiện tinh thần học hỏi và khát vọng cống hiến qua chủ đề “Hành trình mới – Khát vọng lớn”; trong khi Chi hội AVA đem đến nét chuyên nghiệp và sức lan tỏa qua khẩu hiệu “Sáng tạo vì cộng đồng – Gắn kết vì tương lai”. Đặc biệt, đoàn KTS trẻ Cảnh quan Việt Nam với sắc xanh đặc trưng đã góp thêm một mảng màu tươi mát cho bức tranh chung, gửi đi thông điệp giản dị mà sâu sắc: “Hành trình xanh cũng là hành trình của chúng tôi!”…
Từ Bắc đến Nam, mỗi đoàn là một câu chuyện riêng, cùng hòa vào bức tranh chung rực rỡ – Nơi những giá trị văn hóa, tinh thần nghề nghiệp và khát vọng sáng tạo giao thoa, làm nên dấu ấn đặc biệt của thế hệ KTS trẻ Việt Nam hôm nay.
Giá trị lan tỏa
Một trong những điểm nhấn nhân văn nhất của Festival là hoạt động đấu giá thiện nguyện bức tranh Pháp Lam. Đoàn Yên Bái đã đấu giá thành công với mức 155 triệu đồng, cùng các đóng góp từ các đoàn khác nâng tổng quỹ lên hơn 200 triệu đồng, dành cho Chương trình xây dựng, sửa chữa nhà ở cho đồng bào khó khăn tại Huế.
Đó không chỉ là con số, mà là biểu tượng cho tinh thần sẻ chia và ý thức xã hội của thế hệ KTS trẻ hôm nay: Kiến trúc chỉ thực sự có ý nghĩa khi phục vụ cộng đồng.
Hơn hai mươi năm phong trào KTS trẻ Việt Nam
Từ Hội trại KTS trẻ toàn quốc đầu tiên tại Sa Pa năm 2006, qua các kỳ Đắk Lắk 2009, Cần Thơ 2011, Quảng Trị 2013, Thanh Hóa 2015, Thái Nguyên 2017, Vũng Tàu 2019, Yên Bái 2023 – đến Huế 2025, hành trình ấy đã nối liền gần hai thập kỷ hình thành và trưởng thành của phong trào KTS trẻ Việt Nam.
Nếu những kỳ đầu là “Hội trại nghề nghiệp” thì nay Festival đã trở thành một diễn đàn nghề nghiệp quy mô toàn quốc, nơi các vấn đề học thuật, công nghệ, vật liệu, môi trường và trách nhiệm xã hội được đặt trong cùng một bức tranh thống nhất.
Từ thế hệ KTS trẻ những năm 2000 đến hôm nay, tinh thần chủ đạo vẫn không thay đổi: Kiến trúc là sáng tạo vì cộng đồng – KTS là người kiến tạo không gian sống tốt đẹp cho con người.
Festival KTS trẻ toàn quốc lần thứ X – Huế 2025 đã khép lại, nhưng “Hành trình xanh” thì vẫn đang tiếp diễn – Hành trình của kiến trúc Việt Nam hướng tới tương lai bền vững, nhân văn và sáng tạo vẫn đang được viết tiếp mỗi ngày bởi những bàn tay, khối óc và trái tim của thế hệ KTS trẻ hôm nay.
ThS. KTS Nguyễn Ánh Dương
Trưởng Ban thông tin truyền thông điện tử Tạp chí Kiến trúc
(Bài đăng trên Tạp chí Kiến trúc số 10-2025)